Π. Αθανασούλη
Ψυχολόγος- Κλ. Νευροψυχολόγος- Gestalt Ψυχοθεραπεύτρια
Άγχος
Το άγχος αποτελεί το συναίσθημα της έντονης ανησυχίας και νευρικότητας απέναντι σε μια κατάσταση που δεν γνωρίζουμε την έκβασή της. Είναι σημαντικό για την επιβίωσή μας, καθώς στην υγιή έκφραση του, μας κινητοποιεί να αναζητήσουμε λύση σε καταστάσεις που μας προβληματίζουν. Όταν όμως βιώνουμε υπέρμετρο άγχος στο μεγαλύτερο μέρος της καθημερινότητας μας και για μεγάλο χρονικό διάστημα, τότε μπορεί να έχουμε κάποια αγχώδη διαταραχή.
Επίσης, το άγχος διαχωρίζεται από το στρες. Περισσότερες πληροφορίες για το στρες μπορείτε να βρείτε πατώντας εδώ, ενώ για το πως διαφέρουν το στρες και οι αγχώδεις διαταραχές πατώντας εδώ.
Αγχώδεις διαταραχές- συμπτώματα και τρόποι αντιμετώπισης
Στις αγχώδεις διαταραχές ανήκουν η γενικευμένη αγχώδης διαταραχή, η διαταραχή πανικού, οι ειδικές φοβίες, η κοινωνική αγχώδης διαταραχή. Το κοινό τους χαρακτηριστικό είναι το υπερβολικό άγχος που βιώνουμε σε κάθε συνθήκη. H πιο συχνή είναι η γενικευμένη αγχώδης διαταραχή, γι’ αυτό και θα εστιάσουμε σε αυτή παρακάτω.
Στη γενικευμένη αγχώδη διαταραχή τα συμπτώματα είναι:
- Υπερβολικό άγχος και ανησυχία τις περισσότερες μέρες για κάποιους τομείς της ζωής μας, αλλά κάτω από γενικευμένο πρίσμα. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να αγχωνόμαστε για την εργασία μας γενικά, χωρίς να μπορούμε να προσδιορίσουμε ακριβώς ένα συγκεκριμένο γεγονός, όπως για παράδειγμα να παραδώσουμε ένα συγκεκριμένο έργο.
- Ανικανότητα ελέγχου της ανησυχίας: αισθανόμαστε ότι δεν μπορούμε να ελέγξουμε την ανησυχία.
- Συνοδά συμπτώματα: μυϊκή ένταση, ασυνήθιστη ταραχή, νευρικότητα, αγωνία, υπερένταση, δυσκολία συγκέντρωσης, διαταραχές ύπνου, ευερεθιστότητα.
- Σημαντική ενόχληση στην επαγγελματική, κοινωνική ή/και διαπροσωπική λειτουργικότητα και στην ποιότητα ζωής.
Τρόποι αντιμετώπισης:
- Ψυχοθεραπεία. Μακροχρόνια διαδικασία μέσω της οποίας γίνονται βαθιές διεργασίες γύρω από καθολικούς τρόπους λειτουργίας του ατόμου με σκοπό οι διεργασίες αυτές να εμπλουτιστούν με νέες πιο αποτελεσματικές στρατηγικές. (βλέπε παρακάτω)
- Φαρμακευτική αγωγή. Η φαρμακευτική αγωγή μπορεί να βοηθήσει στον έλεγχο και στη μείωση της έντασης των συμπτωμάτων. Είναι όμως αναγκαίο να συνδυάζεται με ψυχοθεραπεία, καθώς με τη διακοπή της λήψης είναι πιθανό να επανέλθουν τα συμπτώματα. Οι ειδικοί που αποφασίζουν για την καταλληλότητα της συγκεκριμένης παρέμβασης είναι ο ψυχίατρος και ο νευρολόγος.
- Ασκήσεις χαλάρωσης. Σωματικές ασκήσεις που βοηθούν να χαλαρώσουμε τους μύες. Με αυτό τον τρόπο, ελαττώνεται και υποχωρεί η μυϊκή ένταση και η υπερένταση. Μπορούμε να χρησιμοποιούμε την τεχνική αυτή κάθε φορά που αισθανόμαστε να μας κυριεύει το άγχος.
- Ένα έργο τη φορά. Όταν ασχολούμαστε με ένα έργο τη φορά, καταφέρνουμε να εστιάσουμε την προσοχή μας και το δυναμικό μας. Στις αγχώδεις διαταραχές συμβαίνει να τα βλέπουμε όλα μαζί ταυτόχρονα ως πολύ σημαντικά. Επιλέγουμε ένα από αυτά και ξεκινούμε να εργαζόμαστε πάνω σε αυτό. Σύντομα θα αισθανθούμε πιο ήρεμοι.
Πώς μπορεί να βοηθήσει η Gestalt Ψυχοθεραπεία;
Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, η ψυχοθεραπεία βοηθά στη βαθειά διερεύνηση των καθολικών τρόπων λειτουργίας του ατόμου. Σύμφωνα με τη θεωρητική προσέγγιση της Gestalt, κάποια στιγμή στην ζωή μας αναπτύξαμε τους καθολικούς αυτούς τρόπους λειτουργίας για να μπορέσουμε να επιβιώσουμε συναισθηματικά, νοητικά, σωματικά. Μέσα από τη διερεύνηση τους στο εδώ και τώρα, δηλαδή στο παρόν, μπορούμε να δούμε ποιοι από αυτούς είναι αποτελεσματικοί και στο σήμερα. Αν κάποιοι δεν είναι αποτελεσματικοί πλέον, μπορούμε να τους εμπλουτίσουμε με νέες στρατηγικές. Η διερεύνηση αυτή ενέχει στοιχεία από το ατομικό και οικογενειακό ιστορικό μας, την προσωπικότητα μας, τις τωρινές συνθήκες της ζωής μας. Με απλά λόγια, κάποια στιγμή στη ζωή μας, ο αγχώδης τρόπος λειτουργίας μάς βοήθησε να ανταπεξέλθουμε σε διάφορες καταστάσεις και με τον καιρό, έγινε ο βασικός μας τρόπος λειτουργίας. Στο σήμερα, όμως, ο τρόπος αυτός μπορεί να μην είναι πλέον αποτελεσματικός και να μας ταλαιπωρεί σε μεγάλο βαθμό. Η ψυχοθεραπεία θα μας βοηθήσει να εμπλουτίσουμε τη φαρέτρα των καθολικών τρόπων λειτουργίας με νέους, αντισταθμιστικούς τρόπους και αποτελεσματικούς.
