Ο φροντιστής του ατόμου με άνοια συνήθως ρωτά πως ο ίδιος μπορεί να βοηθήσει στη διατήρηση της λειτουργικότητας του ατόμου. Βλέποντας, δηλαδή, το άτομο να δυσκολεύεται σε σύνθετες ή και απλές δραστηριότητες στην καθημερινότητα, ρωτά πώς μπορεί να τον/την υποστηρίξει.
Αυτή η έκπτωση στην λειτουργικότητα σχετίζεται συνήθως με δυσκολίες στη μνήμη, στον προσανατολισμό, στην αντίληψη κ.α. Ανάλογα με τον τύπο άνοιας και το στάδιο στο οποίο βρίσκεται το άτομο, οι δυσκολίες αυτές διαφέρουν. Για παράδειγμα, στα αρχικά στάδια της νόσου οι δυσκολίες της μνήμης μπορεί να αφορούν πρόσφατες πληροφορίες, όπως ένα ραντεβού σε κάποιο γιατρό, ή ότι πρέπει να πάρει το εγγόνι από το σχολείο το μεσημέρι. Στα μετέπειτα στάδια, οι δυσκολίες γίνονται πιο έντονες και αφορούν είτε ακόμη πιο πρόσφατες πληροφορίες, πχ. κάτι που ειπώθηκε πριν λίγο, είτε ακόμη και αυτοβιογραφικές (πληροφορίες δηλαδή που αφορούν την προσωπική ιστορία του ατόμου).
Υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να βοηθήσουμε ώστε να διατηρηθεί η μνήμη, ο προσανατολισμός στο χρόνο και στο χώρο και άλλες νοητικές λειτουργίες που με τη σειρά τους συμβάλλουν στην καλύτερη ποιότητα ζωής του ατόμου. Ας δούμε μερικά παραδείγματα:
1) Ημερολόγιο. Σε σημείο αρκετά ευκρινές μέσα στο σπίτι μπορείτε να τοποθετήσετε ένα μεγάλο ημερολόγιο. Προτιμήστε το δωμάτιο που το άτομο περνά την περισσότερη ώρα της ημέρας. Επίσης, μπορείτε να παροτρύνετε το άτομο να σβήνει την ημερομηνία καθημερινά, ή να το κάνετε μαζί.
2) Ρολόι. Αλλάξτε τα ρολόγια με μεγαλύτερα, ή με ρολόγια που έχουν όλους τους αριθμούς. Αλλάξτε τα αναλογικά ρολόγια με ψηφιακά. Χρειάζεται να βρείτε το ρολόι που το άτομο διαβάζει πιο εύκολα. Συνήθως, τα ψηφιακά ρολόγια είναι πιο εύκολα.
3) Σταθερή θέση αντικειμένων. Αποφύγετε να αλλάζετε τη θέση των αντικειμένων μέσα στο σπίτι. Αυτό θα βοηθήσει το άτομο να βρίσκει πιο εύκολα τα αντικείμενα, καθώς η επανάληψη δημιουργεί ρουτίνα.
4) Η ρουτίνα είναι σύμμαχος. Αποφύγετε να αλλάξετε την ρουτίνα με την οποία, το άτομο κάνει ακόμη και απλές δραστηριότητες. Όπως για παράδειγμα, το πώς πλένεται το πρωί. Εάν χρειάζεται βοήθεια, μπορείτε να είστε εκεί και να τον βοηθήσετε. Βασικό όμως είναι να μην δίνετε παραπάνω βοήθεια από αυτή που πραγματικά χρειάζεται.
5) Λίστα δραστηριοτήτων. Μία λίστα με τις καθημερινές δραστηριότητες μπορεί να είναι βοηθητική για το άτομο. Η λίστα αυτή μπορεί να έχει πολύ απλές δραστηριότητες, όπως 1. πάρε πρωινό, 2. πάρε το κόκκινο χάπι, 3. τάισε το σκύλο. Μπορεί, επίσης, να αφορά πιο σύνθετες δραστηριότητες, ανάλογα με τις δυνατότητες του ατόμου.
6) Φωτογραφίες, σχέδια ή λέξεις για προσανατολισμό. Μπορείτε να βρείτε μια φωτογραφία για να αναγνωρίζει το άτομο το δωμάτιο του. Η φωτογραφία μπορεί να δείχνει τον ίδιο.
7) Ετικέτες. Ετικέτες σε διάφορα έπιπλα ή βάζα, μπορεί να βοηθήσουν το άτομο να αναγνωρίζει αν είναι το αντικείμενο που χρειάζεται.
8) Θήκες χαπιών. Στα φαρμακεία μπορείτε να προμηθευτείτε θήκες χαπιών και μαζί με το άτομο να χωρίζετε τα χάπια της εβδομάδας ή της ημέρας. Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να είστε σίγουροι ότι μπορεί να διαχειριστεί τον τρόπο αυτόν, χωρίς να κάνει κάποιο λάθος.
9) Υπενθύμιση νοητικών ασκήσεων. Υπενθυμίστε του ότι έχει ασκήσεις νοητικής ενδυνάμωσης που πρέπει να κάνει. Να είστε διαθέσιμοι σε περίπτωση που δυσκολευτεί.
10) Άλμπουμ φωτογραφιών. Περάστε το απόγευμα βλέποντας άλμπουμ με φωτογραφίες. Συζητήστε πάνω στις σημαντικές στιγμές του ατόμου. Μοιραστείτε συναισθήματα συγκίνησης και οικειότητας.
Ποιες από τις συμβουλές αυτές μπορείτε να εφαρμόσετε; Είναι αναγκαίο να έχετε στο νου σας το άτομο στο οποίο απευθύνεστε. Δεν είναι όλα τα άτομα με άνοια ίδια. Πέρα από το τύπο και το στάδιο άνοιας, είναι σημαντικό να σκεφτείτε τι θα μπορούσε να είναι πιο προσαρμόσιμο ή/και ωφέλιμο για τον δικό σας άνθρωπο.
