Π. Αθανασούλη
Ψυχολόγος- Κλ. Νευροψυχολόγος- Gestalt Ψυχοθεραπεύτρια
Ένα από τα πιο σημαντικά συμπτώματα της άνοιας είναι οι δυσκολίες στο λόγο. Η λεκτική ευφράδεια και ο λόγος γενικότερα επηρεάζονται με διάφορους τρόπους και προκύπτει η ανάγκη, οι φροντιστές να βρουν νέους τρόπους επικοινωνίας.
Ποιες είναι αυτές οι δυσκολίες;
Ανάλογα με το στάδιο βλέπουμε και διαφορετικού βαθμού δυσκολιών. Στα πρώτα στάδια, μπορεί να υπάρξει η ανομία. Η αδυναμία δηλαδή του ατόμου σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό να βρει τη σωστή λέξη. Κάποιες φορές μπορεί να την αντικαθιστά λανθασμένα με κάποια άλλη. Η ανομία αποτελεί από τα πρώτα συμπτώματα και είναι αυτό που θορυβεί πιο εύκολα κάποια άτομα ώστε να αναζητήσουν νευρολογική ή/και νευροψυχολογική εκτίμηση.
Στα επόμενα στάδια μπορεί να εμφανιστεί επαναληπτικός λόγος. Το άτομο με άνοια μπορεί να επαναλαμβάνει μία φράση ή λέξη για πολλές φορές. Για παράδειγμα, να ρωτάει ” τι ώρα είναι;” ξανά και ξανά. Ο επαναληπτικός λόγος μπορεί να κρύβει και κάποιο άγχος που βιώνει το άτομο με άνοια και δεν μπορεί να το εκφράσει με διαφορετικό τρόπο. Μπορεί, επίσης, να μην ολοκληρώνει τις προτάσεις και το συλλογισμό του πια. Μπορεί να χρησιμοποιεί μία μόνο λέξη για να εκφράσει μία ολόκληρη πράξη που θέλει να κάνει. Για παράδειγμα, να λέει “βόλτα” όταν θέλει να πάει βόλτα κ.α. Ίσως το παραπάνω να αποτελεί επακόλουθο της δυσκολίας να έχει και να χρησιμοποιεί το άτομο μεγάλου εύρους λεξιλόγιο. Σα να χάνονται οι λέξεις, δηλαδή.
Στα τελευταία στάδια η ομιλία συνήθως χάνεται εντελώς. Το άτομο με άνοια δυσκολεύεται να πει ακόμη και το ναι ή όχι. Κάποιες φορές μπορεί να κάνουν κάποια κίνηση με το κεφάλι ή τα χέρια για να απαντήσουν.
Για όλες τις παραπάνω περιπτώσεις είναι καλό οι φροντιστές να έχουν στο νου τους διαφορετικούς τρόπους επικοινωνίας με το άτομο με άνοια. Μερικούς από αυτούς είναι:
1)Κοιτάτε πάντα κατά πρόσωπο το άτομο όταν του μιλάτε. Μιλάτε αργά και καθαρά.
2)Κάνετε μικρές ερωτήσεις και ρωτάτε πάντα ένα πράγμα τη φορά. Αποφύγετε πολλές ερωτήσεις μαζί. Το ίδιο ισχύει και για τις οδηγίες. Δώστε χρόνο στο άτομο να επεξεργαστεί την πληροφορία. Βοηθήστε το αν προσπαθεί να ανταποκριθεί λεκτικά και δεν τα καταφέρνει. Συμπληρώστε κάποια λέξη. Με αυτόν τον τρόπο βοηθάτε τον ασθενή να μειώσει το άγχος.
3)Αν δυσκολεύεται απλοποιήστε τις ερωτήσεις. Κάντε ερωτήσεις που απαντώνται με ένα ναι ή ένα όχι. Αν δυσκολεύεται να απαντήσει μονολεκτικά, ζητήστε του να κουνήσει καταφατικά ή αρνητικά το κεφάλι.
4) Προσπαθήστε να εστιάσετε στη μη λεκτική συμπεριφορά του ατόμου. Δώστε προσοχή στον τρόπο που μιλάει, στις εκφράσεις του προσώπου, στη στάση του σώματος. Για παράδειγμα, αν είναι συνοφρυωμένο και κρατάει ένα μέρος του σώματος του μπορεί να πονά εκεί.
5) Η επανάληψη λέξεων ή ερωτήσεων, όπως αναφέρθηκε και παραπάνω μπορεί να έχει ως πηγή μία ανησυχία που βιώνει το άτομο σε σχέση με κάτι. Συνήθως, δεν μπορεί να εκφράσει την ανησυχία του και σα να διαλέγει τις λέξεις που ήδη μπορεί να χρησιμοποιήσει για να επικοινωνήσει. Προσπαθήστε να δείτε αν κρυώνει, αν πεινάει, αν τον/την ενοχλεί κάποιος θόρυβος ή αν ακόμη χρειάζεται να πάει στην τουαλέτα.
6) Όταν δεν μπορείτε να βρείτε τον λόγο που τον αναστατώνει, είναι καλό να τον καθησυχάσετε με το να δείξετε τρυφερότητα. Γενικώς, η δική σας ήρεμη συμπεριφορά το βοηθά να ηρεμήσει και το ίδιο.
Για πιο συγκεκριμένη προσέγγιση κλείστε ατομική συμβουλευτική συνεδρία. Πατήστε εδώ
